sprowadzać (sprowadzić) kogoś na ziemię - skonfrontować czyjeś marzenia z rzeczywistością; pokazać komuś właściwy, realny wymiar jakiegoś zagadnienia; pozbawić kogoś złudzeń: Marian roztoczył przed słuchaczami wizję rychłego Eldorado. Tłumaczenie hasła "sprowadzić na ziemię" na angielski. sprowadzić. bring fetch lead import. na ziemię. to Earth to the ground on the ground on earth to the earth. Stacy odbija i trzeba ją sprowadzić na ziemię. Because Stacy is out of control and we're bringing her back down to earth. Tak, więc ktoś musi to wszystko sprowadzić na Nie każdy cieszy się z cudzego nieszczęścia z tych samych powodów. Naukowcy wyróżniają przynajmniej trzy. Pierwszy związany jest z agresją. Dajemy sobie prawo do wyrażania agresywnych emocji wobec osoby, której nie lubimy. Myślimy sobie wtedy: „Nie życzę nikomu nieszczęścia, ale jej akurat nie współczuję”. Vay Tiền Nhanh. 1 nieszczęście ; - cia; gen pl -ć; nt unhappiness; bad luck, misfortune; disaster; misery; accident * * * n. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nieszczęście 2 nieszczęście nieszczęś·cie -cia, -cia;gen pl -ćnt 1) misfortune 2) disaster Nowy słownik polsko-angielski > nieszczęście nieszczęś·cie 3 nieszczęś|cie Ⅰn 1. (tragedia) blow, disaster (pech) bad luck, misfortune Ⅱ nieszczęściem adv. książk. unfortunately ■ mieć (to) nieszczęście robić coś/być gdzieś to be unfortunate a. unlucky enough to do sth/be somewhere - na nieszczęściea. trzeba nieszczęścia, że…a. nieszczęście chciało, że… unfortunately - jakby się nie udało, to też nie ma nieszczęścia there’s no harm done if it doesn’t work - idź się umyć, bo wyglądasz jak siedem nieszczęść go and wash yourself: you look the very picture of misery The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nieszczęś|cie 4 spadać to fall (down); to fall, to drop, to descend spadać na kogoś — to come down on sb; to fall on sb ciężar lub kamień spadł mi z serca — it is/was a load weight off my mind spadaj! — pot! get lost! * * * ipf. 3. tylko ipf. (= obniżać się) descend; droga spada ku rzece the road descends towards a river. 5. tylko ipf. (= uciekać) pot. split; spadaj! get lost!, take a hike! The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spadać 5 bieda poverty; trouble * * * f. 1. (= niedostatek, nędza) poverty; bieda z nędzą l. bieda aż piszczy abject poverty; klepać, cierpieć biedę live from hand to mouth. 2. (= nieszczęście, kłopot) trouble, problem; napytać l. narobić sobie/komuś biedy make trouble for pół biedy (only) half the problem; od biedy with difficulty; z wielką biedą with great difficulty. 3. pot. (= biedota) the poor, paupers. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bieda 6 bratać ipf. ipf. fraternize ( z kimś with sb). The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bratać 7 cios m (G ciosu) 1. (uderzenie) blow; (pięścią) punch; (siekierą) blow, stroke; (nożem) thrust, stab - cios ręką/ręki a blow with/of the hand - cios pałką/siekierą a blow with a truncheon/an axe - cios pałki/siekiery the blow of a truncheon/an axe - zadać/wymierzyć komuś cios to strike sb, to give/deliver sb a blow - odeprzeć/odparować cios to ward off/parry a blow także przen. 2. przen. blow - dosięgnąła. dotknął ich/nas straszny cios they/we have suffered a terrible blow 3. Archit., Budow. block 4. Geol. (spękana skała) jointed rock; (blok skalny) joint-block, jointed block 5. Zool. (kieł) tusk - iść za ciosem pot., przen. to keep going, to follow sth up - po uzyskaniu stopnia magistra poszedł za ciosem i podjął studia doktoranckie after getting his degree, he decided to keep going and started a postgraduate programme - trzeba iść za ciosem, bo sytuacja jest teraz bardzo korzystna we should follow up this advantage while we can * * * ; -sy; loc sg - sie; m * * * mi 1. (= uderzenie) blow, stroke, hit; zadać ostateczny cios deal a decisive blow; jednym ciosem at one go; cios poniżej pasa low blow; zadać komuś/czemuś cios przen. deal sb/sth a blow, destroy sb/sth; iść za ciosem follow through (on) sth, finish what one has started. 2. techn. ashlar, ashler. 3. geol. joint. 4. ciosy zool. (= kły) tusks. 5. przen. (= nieszczęście) blow. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cios 8 dopadać The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dopadać 9 dosięgać impf dosięgnąć * * * ; - nąć; vt dosięgać kogoś/czegoś — to reach sb/sth dosięgnie cię kara/śmierć — you won't escape punishment/death * * * ipf. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dosięgać 10 dramat ; -ty; loc sg - cie; m drama; tragedy * * * mi 1. teatr drama; dramat antyczny/historyczny/romantyczny/współczesny classical/historical/Romantic/contemporary drama; dramat muzyczny music drama; osoby dramatu dramatis personae. 2. (= nieszczęście) tragedy; prawdziwy dramat a real tragedy; dramat rodzinny a family tragedy, tragedy in the family; nie rób z byle czego dramatu! don't make a drama out of nothing!, don't make a mountain out of a molehill! The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dramat 11 dźwigać * * * ipf. 1. (= podnosić) lift. 2. przen. (= wesprzeć) uplift; dźwigać kraj z upadku raise one's country from decay; (= podnosić na wyższy poziom) improve, uplift; dźwigać oświatę improve the quality of education. 4. (= odbudować) rebuild, reconstruct; dźwigać miasto z ruin raise a town from ruins. ipf. 1. raise l. lift up. 2. be built l. constructed. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dźwigać 12 fatalność f. 1. (= nieszczęście) doom. 2. (= los, przeznaczenie) fate. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > fatalność 13 katastrofa ; -fy; dat sg - fie; f accident; (plane) crash; disaster, catastrophe * * * f. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > katastrofa 14 klęska ; -ki; dat sg -ce; f * * * f. -sk 3. (= katastrofa) disaster, calamity, plague; klęska głodu/suszy disastrous famine/drought. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > klęska 15 nieszczęśliwy adj unhappy; miserable; unfortunate * * * a. 1. (= taki, którego spotkało nieszczęście) unfortunate, luckless; (kaleka, mina) miserable. 2. (= świadczący o nieszczęściu) miserable. 3. (pomysł, zbieg okoliczności) unfortunate; (miłość, małżeństwo, człowiek) unhappy; nieszczęśliwy wypadek unfortunate accident, mishap. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nieszczęśliwy 16 odwracać impf ⇒ odwrócić* * * to turn away; to avert; to reverse, to turn over down * * * ipf. ipf. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > odwracać 17 podwójny * * * a. 3. ( wzmożony) twofold, redoubled, twice as large. 4. mat. binary. 5. zool., bot. geminate, didymous. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > podwójny 18 spotykać impf ⇒ spotkać* * * to come across; to meet; to happen to * * * ipf. 1. (= natykać się na kogoś) meet, encounter, stumble l. run across l. on; miło, że cię spotkałem it was nice to see you, I'm glad to see you; spotkać swoje przeznaczenie meet one's doom l. destiny; spotykaliśmy go od czasu do czasu we used to l. would see him from time to time. 2. (= poznawać kogoś nowego) meet, make acquaintance. 4. (= znaleźć, odkryć) come across, discover, find. ipf. 2. (o drogach, rzekach, przewodach) meet, cross, converge; ich drogi się spotkały their paths crossed. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spotykać 19 sprowadzać impf sprowadzić * * * to get; to import; to bring; to take down * * * ipf. 4. ( kogoś z góry) lead (sb) downstairs l. down, help (sb) down. 5. (= ograniczać) reduce; więc sprowadzasz miłość do seksu? so you equal love to sex, then?; sprowadzić ułamki do wspólnego mianownika mat. reduce fractions to a common denominator. ipf. 1. (= osiedlać się) move in, settle. The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprowadzać 20 tragedia ; -e; gen pl; -i; f * * * f. Gen. -ii The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > tragedia Страницы Следующая → 1 2 3 См. также в других словарях: nieszczęście — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. n III, lm D. nieszczęścieęść {{/stl 8}}{{stl 7}} zdarzenie bądź splot wydarzeń będące powodem kłopotów, cierpienia, rozpaczy; nieszczęśliwa sytuacja : {{/stl 7}}{{stl 10}}Spotkało ją straszne nieszczęście. Ten człowiek… … Langenscheidt Polski wyjaśnień nieszczęście — n I; lm D. nieszczęścieęść «nie sprzyjający komuś bieg zdarzeń, zły los; niepomyślne wydarzenie wywołujące cierpienia moralne lub fizyczne; tragedia» Wielkie, ciężkie, nieoczekiwane nieszczęście. Brzemię, ogrom, pasmo nieszczęść. Opuścić kogoś,… … Słownik języka polskiego nieszczęście — Ktoś, coś wygląda jak nieszczęście, jak półtora nieszczęścia, jak siedem nieszczęść «ktoś lub coś wygląda bardzo źle, zasługuje na czyjąś dezaprobatę, wywołuje czyjeś niezadowolenie, politowanie itp.»: Konrad podniósł się z ławki, nieprzytomny od … Słownik frazeologiczny brzydki jak noc [grzech śmiertelny, nieszczęście, małpa] — {{/stl 13}}{{stl 7}} bardzo brzydki : {{/stl 7}}{{stl 10}}Był brzydki jak noc (nieszczęście), ale miał powodzenie u kobiet. Niech będzie brzydka jak grzech śmiertelny, byle była bogata. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień wyglądać jak nieszczęście [siedem nieszczęść, półtora nieszczęścia] — {{/stl 13}}{{stl 7}} wyrażenie określające czyjś żałosny, opłakany stan (zwykle z politowaniem i dezaprobatą); być brudnym, zmęczonym, wychudzonym itp. : {{/stl 7}}{{stl 10}}Gdy wrócił z biwaku, wyglądał jak nieszczęście, jak półtora nieszczęścia … Langenscheidt Polski wyjaśnień Unglück — 1. Allein vnglück vnd armut ist vor den Neidhard gut. – Gruter, III, 4; Lehmann, II, 33, 21; Simrock, 7478. 2. Alles Vnglück fahet sich in Gottes namen an (in nomine Domini). – Gruter, III, 4; Henisch, 1697, 30; Petri, II, 8; Blum, 2; Eiselein,… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon chcieć — 1. Chcąc nie chcąc «(nawet) wbrew własnej woli»: Na widok męża zeskoczyła z osła i podbiegłszy ku niemu podniosła nań swoje wielkie oczy. Chcąc nie chcąc musiał przystanąć. Z. Kossak, Przymierze. 2. Los, traf, przypadek, pech chciał, nieszczęście … Słownik frazeologiczny ściągnąć — 1. Ściągnąć kogoś z łóżka «obudzić kogoś i zmusić go do wstania z łóżka»: Żołnierze ściągnęli mnie z łóżka, kazali położyć się twarzą do ziemi, związali mi ręce na plecach. Rzecz 04/04/2000. 2. Ściągnąć komuś kogoś na głowę, na kark, pot. na łeb… … Słownik frazeologiczny ściągać — 1. Ściągnąć kogoś z łóżka «obudzić kogoś i zmusić go do wstania z łóżka»: Żołnierze ściągnęli mnie z łóżka, kazali położyć się twarzą do ziemi, związali mi ręce na plecach. Rzecz 04/04/2000. 2. Ściągnąć komuś kogoś na głowę, na kark, pot. na łeb… … Słownik frazeologiczny wyglądać — 1. Dobrze wyglądać a) «mieć wygląd człowieka zdrowego»: Brała z miłością na rękę moje dziewczynki i cieszyła się, że są takie różowe i ładne, i dobrze wyglądają (...). H. Górska, Brama. b) «dobrze, ładnie się prezentować»: Kiedy trochę podrosłam … Słownik frazeologiczny chcieć — ndk, chcę, chcesz, chciej, chciał, chcieli, chciany 1. «mieć chęć, ochotę, wolę; pragnąć, życzyć sobie; także: zamierzać» Chcieć chleba. Chcieć wyjechać. Chcieć jak najlepiej. Chcieć, żeby było lepiej. Człowiek chcący spokoju. Urodzić dziecko nie … Słownik języka polskiego Życiem romskim – od narodzin do śmierci – kieruje zbiór rytuałów i praktyk o charakterze religijno-magicznym. Każdy aspekt życia toczy się w/g odwiecznych zasad wyznaczonych przez tradycję. Wraz z gwałtownymi zmianami cywilizacyjnymi w ostatnich latach system ten ulega osłabieniu i wyparciu. Życie Romów coraz bardziej uniezależnia się „okowów” tradycji. Staje się wolne od przesądów i zabobonów funkcjonujących przez całe wieki w społeczności romskiej. Istnieją jednak zwyczaje, które ciągle decydują o życiu jednostki na poszczególnych jej etapach. Romowie od zawsze adaptowali różne, często sprzeczne ze sobą elementy tradycji, dziedzictwa kulturowego, języków, obyczajów czy religii dostosowując je do swojej „romskości”. Również w tym przypadku mamy do czynienia z twórczym przekształceniem obowiązujących kanonów umożliwiających przetrwanie i dostosowanie się do aktualnych uwarunkowań. W hierarchii romskich wartości zawsze dominujący był imperatyw przetrwania – umiejętność zachowania własnej odrębności z jednoczesną adaptacją do niesprzyjającego otoczenia, umożliwiająca przetrwanie wspólnoty. Dopiero na drugim miejscu plasował się purytanizm kulturowy czyli wierność własnej kulturze i zwyczajom. Historia romskości to nieustanna próba pogodzenia mniejszych lub większych kompromisów warunkujących egzystencję społeczności z kultywowaniem własnego, unikalnego świata wartości i zasad. Endemiczność romskiej kultury wypływa paradoksalnie z jej zdolności asymilacyjnej. Wymogi współczesnego świata, rewolucja technologiczna, porzucenie wędrownego stylu życia, sprawiają, iż znaczna część kanonu zasad i praktyk, determinujących życie romskie stała się anachronizmem, który zarzucono. Misterium narodzin życia romskiego określa charakterystyczny dla romskości dualizm – jest jednocześnie największym darem i szczęściem, a z drugiej strony sam jego akt jest nieczysty. Wynika to z obowiązującego systemu skalań – kobieta w czasie porodu i przez pewien okres po nim (zazwyczaj 2-3 tygodnie) jest szczególnie „nieczysta”. W tym okresie kobieta jest odseparowana od kontaktu z członkami własnej rodziny i klanu – nie można dotykać jej, ani nowonarodzonego dziecka, przebywać z nimi w jednym pomieszczeniu, spożywać posiłków, spać. Mężczyzna nie może asystować kobiecie przy porodzie. Skalanie tego rodzaju należą do tzw. Mamitko Mageripen. W okresie ciąży i kilku tygodni po narodzeniu dziecka kobieta skala wszystkie osoby i przedmioty z którymi ma kontakt fizyczny. Zabronione jest dotykanie przez nią naczyń kuchennych, ubrań. Czystość i nieczystość, cud narodzin i strach przed skalaniem, sacrum i profanum towarzyszy Romom od początku życia. W chwili obecnej oddzielenie kobiety od rodziny nie jest już tak rygorystycznie przestrzegana jak w przeszłości – najważniejsze jest bowiem dobro kobiety i dziecka i ich bezpieczeństwo, stąd kobiety romskie rodzą obecnie prawie zawsze w szpitalach, gdzie obowiązują inne standardy, dalekie od systemu skalań. Izolacja kobiet w tym okresie staje się coraz bardziej sprawą prywatną, nie zaś koniecznym warunkiem do spełnienia. Często zasada zakazu kontaktu z brzemienną kobietą sprowadza się tylko do większych spotkań rodzinnych, uroczystości, zjazdów. Na forum rodziny i klanu zasada jest respektowana, w zaciszu domowym małżonków jest to najczęściej już martwy rytuał. Magiczno-tabuiniczny system nakazów i zakazów kształtuje Romów od samej chwili narodzin. Jest immanentna częścią ich tożsamości kulturowej. Narodziny dziecka to dla Romów wielkie święto, które celebrują w sposób niezwykle radosny. Dla Romów nie ma większej radości i szczęścia niż posiadanie dzieci. Są one największym bogactwem, warunkują spełnienie życiowe. Bezpłodność, bezdzietność jest dla Romów największą karą i nieszczęściem. ,Kobiety nie mogące urodzić dziecka często okrywane są hańbą. Im więcej dzieci tym lepiej. Rodzice pragną, aby było ich jak najwięcej. ,,Stare romskie przysłowie mówi – „Dużo dzieci – dużo szczęścia”. Tradycja wielodzietności jest pokłosiem wysokiej śmiertelności, jaka zawsze panowała wśród Romów. Nawet obecnie, wskaźnik umieralności jest najwyższy w polskim społeczeństwie – średnio Romowie żyją blisko 10 lat krócej niż członkowie społeczności większościowej. Tym bardziej w okresie taborowym – śmierć zbierała obfite żniwo z uwagi na brak dostępu do opieki medycznej, posiadania ogrzewanych domostw, urządzeń sanitarnych czy niskokaloryczną dietę. Romowie jeszcze w latach 60-tych XX wieku rzadko dożywali 60 roku życia, wskaźnik zgonów wśród niemowląt i dzieci do 3 roku życia był również bardzo wysoki. Konsekwencją tego był powszechny szacunek, wręcz kult otaczany nad osobami starszymi i dzieci, jako wybrańców losu, gwarantów przetrwania rodziny, klanu, całej wspólnoty. Dodatkowo Romowie jako społeczności żyjąca poza strukturami państwowymi, nie byli objęci żadna pomocą i wsparciem instytucjonalnym, mogli liczyć tylko na opiekę ze strony swoich dzieci. Posiadanie licznego potomstwa warunkowało przetrwanie w nieprzychylnym świecie. Wielodzietność stała się więc na przestrzeni wieków fundamentem warunkującym żywotność romskiej społeczności. Dzieci były najcenniejszym kapitałem – utylitarne i pragmatyczne podejście w tej kwestii determinowała historia. Posiadanie dzieci dla Romów nie jest rozpatrywane tylko w kategoriach korzyści materialnych. Uwielbienie dla dzieci wśród Romów jest ogromne. Dzieci są darzone miłością bezgraniczną, nie tylko ze strony samych rodziców, lecz pozostałych członków rodziny i całego klanu. Po narodzeniu dzieci są szczególnie narażone na działanie złych mocy, szczególnie w postaci tzw. uroku zwłaszcza ze strony Nieromów (gadziów). Urok to czar, siła magiczna, mogąca szkodzić, niekorzystnie wpływać na los ludzki. Romowie wierzą szczególnie w moc „złego spojrzenia”. Osoba nieprzychylna, zazdrosna, nosząca w sobie złą energię, może poprzez wpatrywanie się sprowadzić na kogoś nieszczęście, chorobę a nawet śmierć. Wiara w destrukcyjną moc „złych oczu” wśród Romów, zwłaszcza z grupy Polska Roma jest ciągle silna. Jednym z sposobów odpędzenia uroku są talizmany i amulety, ponadto często praktykuje się zawiązywanie dziecku czerwonych kokard lub tasiemek. Wg Romów czerwony kolor chroni przed rzucaniem uroku. Religia katolicka wkracza w życie romskie poprzez obrzęd chrztu. Sakrament ten jest powszechnie praktykowany wśród polskich Romów. W przeciwieństwie jednak do polskich rodzin, chrzciny romskie odbywają się dużo później, często kiedy dziecko ma nawet kilka lat. Charakterystycznym zwyczajem jest wkładanie pieniędzy pod poduszkę dziecka, co gwarantować mu powodzenia w życiu. Jest to przykład romskiego myślenia życzeniowego, próby zaklinania rzeczywistości. Wiara w siły wyższe, magiczny wymiar rzeczywistości jest ciągle przemożna wśród grupy Polska Roma. Ceremoniał, rytuał jest kluczem do zapewnienia sobie pomyślności. Powodzenie lub nieszczęście w życiu nie jest efektem podejmowanych działań, przyczynowo-skutkowym procesem, lecz nieuchronną konsekwencją przeznaczenia. Przeznaczenie jest „zapisane w gwiazdach”, nie ma od niego ucieczki, ten fatalizm dotyczy przebiegu życia, pozwala na cieszenie się chwilą, bo po za nią wszystko jest już ustalone „na górze”. Wszystko to sprawia, że Romowie nawet w chwilach największego nieszczęścia nie poddają się rozpaczy– to taka swoista romska odmiana filozofii stoickiej. Z jednej strony umiłowanie życia, natury, z drugiej pokorne godzenie się z zmiennymi kolejami losu. ,,Po ceremonii chrztu odbywa się przyjęcie, na którym najważniejszymi gośćmi są chrzestni rodzice.’’ Z uwagi na patriarchalny charakter społeczności romskiej – większa radość podczas przyjęcia jest w przypadku jeśli chrześniakiem jest chłopiec. Dziewczynka jest niżej ceniona. Dominująca rolę w życiu rodziny i wspólnoty odgrywają mężczyźni, kobiety odgrywają rolę służebną. Ten stan rzeczy ulega zmianie, rola i znaczenie kobiet rośnie, proces emancypacji postępuje, zwłaszcza w najmłodszym pokoleniu kobiet romskich. Uprzywilejowanie chłopców względem dziewczynek ulega powolnemu zatarciu. Niemniej status mężczyzny jest ciągle wyższy niż kobiet. Potęga tradycji jest silniejsza od współczesnych trendów równouprawnienia. Kobiety romskie, niezależnie od pokolenia, przywiązują ogromną rolę do rodziny, która jest dla Romów wartością najwyższą, gwarantującą przekazywanie tradycji, obyczajów, kultury i języka. Stanowi skuteczną zaporę przed asymilacją. Zapobiega to rozmyciu się Romów wśród społeczności dominującej i utracie tożsamości. To właśnie kobiety są strażniczkami romskiej kultury, tradycji i języka. Na nich spoczywa obowiązek wychwytania dzieci i przysposabiania ich do życia we wspólnocie. Do niedawna stosowano odmienne standardy wychowawcze wobec dzieci w zależności od ich płci. W przypadku dziewczynek były one do niedawna bardziej surowe niż w przypadku chłopców. Dziewczynki obarczano większymi obowiązkami . Dzieciństwo kobiet trwało dużo krócej - już kilkunastoletnie dziewczynki traktowane były za zdolne do pracy w gospodarstwie, zarobkowej a nawet do małżeństwa. Chłopców zaś traktuje się bardziej liberalnie, nie wymaga się od nich tak dużo jak od dziewczynek, zapewnia im bezstresowe wychowanie. Niezależnie od płci dzieci od początku przyswajają sobie zarówno rodzimy język romski jak i polski, co decyduje potem o ich dwujęzyczności. Podczas chrztu otrzymują „oficjalne” imiona urzędowe, którymi posługują się w świecie „zewnętrznym”, ale równolegle rodzice nadają im – „wewnętrzne” romskie imiona-przezwiska, są one niezmienne, towarzyszą ich posiadaczom do końca życia. Również w tym aspekcie jest wyraźny podział na to co „własne” i „obce”. Priorytetowy, nadrzędny jest zawsze świat romski – język, kultura, tradycje, zwyczaje. Polski kod kulturowy odgrywa role pomocniczą warunkującą funkcjonowanie w świecie zewnętrznym. Jest to jednak element nabyty, obcy, nie definiuje romskości. W przypadku kiedy dziecko ciężko choruje Romowie ślubują, że jeśli Bóg przywróci mu zdrowie, będą obchodzić co roku specjalne święto - prazniko – jako formę dziękczynienia. Bóg w tym przypadku uosabia siłę wyższą, jest mocą sprawczą, tylko on może zmienić zapisany człowiekowi los. Przywoływanie Boga towarzyszy Romom w chwilach największego szczęścia i tragedii, jest on sędzia, który decyduje o wszystkim. To starotestamentowa wizja Boga wszechmogącego, okrutnego, narzucającego swoją wolę. Powoływanie się na Boga w obliczu tragedii jest charakterystyczne dla Romów z grupy Polska Roma. Jest gwarantem sprawiedliwości i ostateczną instancją, która decyduje o życiu i śmierci. Jest to wiara magiczna, próba zrozumienia niepojmowalnych wydarzeń, które przytrafiają się w życiu człowieka. To od Boga zależy czy dziecko wyzdrowieje czy nie. Jeśli dziecko wróci do zdrowia, wówczas na pamiątkę tego zdarzenia jego rodzice cyklicznie wyprawiają uroczystość dziękczynna ku czci najwyższego. Następnie już sam ozdrowieniec upamiętnia tę chwile, a święto to jest dlań najważniejszą uroczystością, o której pamięta do końca życia. W chwili obecnej zwyczaj ten już jest rzadki, kultywowany jest jedynie w najbardziej tradycjonalistycznych rodzinach i klanach. Niemniej charakter podziękowania przywołuje podobieństwo z hellenistyczną koncepcją Bogów – powierników, którzy interweniują w sprawach ludzkich. To kolejne świadectwo synkretycznego charakteru romskiej kultury, wizji świata oraz recepcji świata, która łączy magie z realizmem, idealizm z utylitaryzmem. Bóg z jednej strony jest najwyższą siłą, na którą nie można w żaden sposób wpłynąć, jednocześnie zaś zwracając się z prośbą oczekuje się rozwiązania konkretnego, realnego, ziemskiego problemu. Zatem niedostępny Bóg – władca i pomocnik w jednym. Takie wyobrażenie Boga jest kształtowane wśród Romów od najmłodszych lat. Determinuje stosunek Romów do samych siebie, otaczającego świata oraz swoich nieromskich sąsiadów. Dzieci romskie w przeważającej mierze nie chodzą do kościoła, nie uznają instytucjonalnego oraz dogmatycznego wymiaru kościoła, ale jednocześnie kształtowany w nich jest kult Boga, jest nieodzownym „składnikiem” romskiego świata. Marek Isztok Nie chcemy nawet myśleć o odejściu kochanej osoby. Nieszczęście dotyka innych – nie nas. Dlatego gdy zjawia się w naszym domu, często nie umiemy przyjąć go do wiadomości. Jednak mimo rozpaczy trzeba zmobilizować się do działania. Oto informacje, które pomogą zorientować się, co trzeba załatwić. Zawiadom lekarza o śmierci bliskiego Jeśli śmierć nastąpiła w domu w twojej obecności, musisz jak najszybciej powiadomić o tym przychodnię rejonową. Przysłany przez nią lekarz stwierdzi zgon i wystawi kartę zgonu. Powinien być to lekarz, który jako ostatni, w ciągu 30 dni przed śmiercią, udzielał świadczeń lekarskich bliskiemu. Jeśli go nie ma (bo np. wyjechał i nie może dokonać oględzin w ciągu 12 godzin od wezwania), trzeba wezwać karetkę. Wtedy kartę wystawi lekarz, który stwierdzi zgon, gdy został wezwany (do nieszczęśliwego wypadku lub nagłego zachorowania). Karta zgonu pozwala firmie organizującej pochówek na zabranie ciała. Sekcja zwłok – kiedy jest konieczna? Powiadom urząd stanu cywilnego Następnie musisz powiadomić urząd stanu cywilnego, właściwy ze względu na miejsce zgonu. Trzeba to zrobić w ciągu 3 dni, a w przypadku choroby zakaźnej nawet w ciągu 24 godzin. Jeżeli natomiast śmierć nastąpiła w szpitalu lub w zakładzie opiekuńczym, ten obowiązek ciąży na tych instytucjach. Karta zgonu i inne dokumenty w USC W urzędzie stanu cywilnego powinnaś okazać kartę zgonu. Dołącza się do niej: dowód osobisty osoby zmarłej osoby, odpis aktu urodzenia (w wypadku śmierci dziecka), wniosek o wydanie trzech bezpłatnych odpisów skróconych aktu zgonu. Składając wniosek, nic nie płacisz. Należy też okazać (do wglądu) dowód osobisty lub odpis skrócony aktu małżeństwa, gdy zmarły pozostawał w związku małżeńskim. Potem pozostaje już ustalenie z pracownikiem cmentarza daty i miejsca pochówku. Do tego konieczny jest odpis aktu zgonu. Większość zakładów pogrzebowych oferuje pomoc w załatwianiu wszelkich formalności związanych z pogrzebem. Jeśli się na to zdecydujesz, powinnaś dostarczyć do zakładu kartę zgonu, dowód osobisty osoby zmarłej, dokument poświadczający jej ubezpieczenie (np. odcinek renty), a także twój dowód osobisty. W firmie pogrzebowej podpisujesz upoważnienie, które umożliwi jej działanie. Pracownik zakładu załatwi za ciebie akt zgonu, sprawę pogrzebu z zarządem cmentarza, a także zgłosi wniosek o zasiłek pogrzebowy. Wystąp o zasiłek pogrzebowy Przysługuje on osobie, która pokryła koszty pogrzebu. W większości przypadków zasiłek otrzymuje najbliższa rodzina, czasem osoba obca, ale należy się on także np. domowi pomocy społecznej, związkowi wyznaniowemu lub pracodawcy, jeśli zorganizował pogrzeb. Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci: ubezpieczonego, emeryta lub rencisty, osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury (renty), ale spełniała warunki do jej uzyskania, osoby pobierającej zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości macierzyńskiego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia, członka rodziny osoby ubezpieczonej lub emeryta. Pod tym określeniem należy rozumieć dzieci własne i przysposobione, wnuki, rodzeństwo, małżonka, rodziców, w tym ojczyma, macochę i osoby przysposabiające. Zasiłek przysługuje tylko z jednego tytułu. Nie można otrzymać dwóch świadczeń, bo np. zmarły był emerytem, ale dorabiał na umowie o pracę. Wypłaca się go w wysokości 200 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w dniu śmierci danej osoby. W 2018 roku zasiłek pogrzebowy wynosił 4000 zł. Uwaga! Jeśli nie zgłosisz wniosku o wypłatę zasiłku pogrzebowego w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci krewnego, stracisz prawo do tego świadczenia. Aby dostać zasiłek, trzeba złożyć do oddziału ZUS: wniosek o wypłatę zasiłku (druk ZUS Z-12, KRUS RS-26), skrócony odpis aktu zgonu, oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego). Jeżeli osoba zmarła pobierała rentę socjalną, koszt pogrzebu pokrywa budżet państwa. Poprzednio płaciła za to najbliższa rodzina, nie miała przy tym prawa do zasiłku pogrzebowego. Obecnie takie świadczenie jej przysługuje. W Unii Europejskiej zasiłek jest wypłacany tylko przez jedno państwo – to, w którym zmarły był ubezpieczony. Odprawa po zmarłym pracowniku Jeśli osoba, która zmarła, była zatrudniona na umowie o pracę, bliskim przysługuje od jego pracodawcy odprawa pośmiertna. Mogą się o nią ubiegać małżonek i inni członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej (dzieli się ją w częściach równych między uprawnionych). Gdy po zmarłym pozostała tylko jedna osoba, pracodawca wypłaci świadczenie w wysokości połowy wyliczonej odprawy. Wysokość odprawy zależy od stażu pracy zmarłego w firmie. Wynosi ona: jednomiesięczne wynagrodzenie, gdy był zatrudniony mniej niż 10 lat; 3-miesięczne zarobki, gdy pracował dłużej niż 10 lat; 6-miesięczne wynagrodzenie, gdy staż pracy wynosił co najmniej 15 lat. Odprawa nie przysługuje, jeśli pracownik był przez firmę ubezpieczony na życie, a odszkodowanie wypłacone przez towarzystwo ubezpieczeniowe nie jest niższe od odprawy. Renta rodzinna dla bliskich zmarłego Renta rodzinna przysługuje po osobie, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo spełniała warunki do uzyskania jednego z tych świadczeń. Do renty rodzinnej są uprawnione: dzieci własne lub przysposobione, dzieci drugiego małżonka, jeśli nie ukończyły 16 lat (25 lat, gdy się uczą) lub bez względu na wiek, jeśli stały się niezdolne do pracy przed ukończeniem 16. roku życia lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25 lat; wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, jeśli spełniają takie warunki jak dzieci własne i zostały przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią osoby ubezpieczonej (chyba że śmierć była następstwem wypadku). Nie mogą być przy tym uprawnione do renty rodzinnej po zmarłych rodzicach; wdowa (wdowiec) – jeśli w chwili śmierci męża ukończyła 50 lat lub była niezdolna do pracy albo wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty po zmarłym, które nie ukończyły 16 lat, a jeśli się uczą – 18 lub są całkowicie niezdolne do pracy. Renta należy się też wdowie, jeśli osiągnie wymagany wiek lub stanie się inwalidką w ciągu 5 lat od śmierci męża lub zaprzestania wychowywania dzieci. Jeżeli twój mąż zmarł, a byliście rozwiedzeni lub nie istniała między wami wspólność ustawowa, masz prawo do renty po nim tylko wówczas, gdy oprócz ww. warunków miałaś przyznane na siebie alimenty (wyrokiem sądowym lub ugodą sądową). Gdy nie spełniasz warunków przewidzianych do przyznania renty rodzinnej, a nie masz z czego żyć, możesz otrzymać okresową rentę rodzinną przez rok po śmierci męża. Wysokość renty wynosi: dla jednej osoby - 85 procent świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, dla dwóch - 90 proc. świadczenia, dla trzech i więcej uprawnionych - 95 proc. świadczenia. Najniższa renta rodzinna wynosi obecnie 1029,80 zł brutto (od 1 marca 2018 roku). Renta rodzinna co roku jest waloryzowana (podwyższana). Świadczenie jest wypłacane za pośrednictwem Poczty Polskiej na rachunek bankowy lub na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Kto może otrzymać rentę socjalną? Gdy bliski zmarł za granicą Jeżeli chcesz sprowadzić ciało bliskiej osoby do Polski, musisz wystąpić z wnioskiem do starosty lub prezydenta miasta, w którym chcesz pochować krewnego, o wydanie decyzji w tej sprawie. Tę decyzję trzeba następnie okazać w konsulacie polskim w kraju, w którym osoba zmarła. Ponadto należy przedłożyć: akt zgonu, zaświadczenie, że zgon nie miał związku z choroba zakaźną, zezwolenie koronera na wywóz zwłok, zaświadczenie z firmy pogrzebowej, że ciało zostało umieszczone w metalowej zaspawanej trumnie. Na podstawie tych wszystkich dokumentów konsulat wyda zaświadczenie na przewóz zwłok do kraju. Jest ono płatne w Europie od 2,5 tys. zł (z Niemiec) do nawet 11 tys. zł (z Hiszpanii) Spadek po zmarłym Kolejna ważna rzecz do załatwienia to spadek. Musimy nie tylko stwierdzić komu przypadnie, ale też zdecydować jak podzielić spadek, a także, czy go przyjąć czy nie, bo bywa, że bliski pozostawia po sobie długi. Formalności związane ze spadkiem. Co i kiedy należy załatwić? Spadek nabywasz z chwilą tzw. otwarcia spadku, czyli z dniem śmierci spadkodawcy. Aby jednak móc nim swobodnie rozporządzać, musisz potwierdzić prawo do niego. Nie ma znaczenia, czy majątek został zapisany testamentem, czy dziedziczysz go na podstawie przepisów ustawy. Na decyzję, czy odrzucić spadek, czy go przyjąć w całości masz 6 miesięcy od dnia, gdy dowiedziałaś się o tym, że jesteś w gronie spadkobierców. Jeśli nic nie zrobisz, tzn. nie złożysz żadnego oświadczenia, będzie to oznaczało, że przyjęłaś spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Zobacz też: Jak napisać testament?Wydziedziczenie w testamenciePodział spadku w testamencie

jak sprowadzić na kogoś nieszczęście